Zelfcompassie is het vermogen om jezelf vriendelijkheid en zorg te geven, ook als je in aanraking komt met onplezierige situaties zoals falen, ziekte, verdriet of pijn. Bovendien draagt zelfcompassie bij om op een vriendelijke wijze je aanwezigheid te betogen als er zich onprettige gebeurtenissen voordoen. Kortom, zelfcompassie betekent niet-veroordelend naar jezelf kijken, op momenten dat je moeilijkheden ondervindt.
Streng voor jezelf
Volgens de Amerikaanse onderzoeker Kristin Neff (die tevens het begrip ‘zelfcompassie’ op de wetenschappelijke kaart zette), zijn de meeste mensen strenger voor zichzelf dan voor anderen. Een paradoxaal idee luidt het: Waarom zou je mededogen tonen voor anderen en niet voor jezelf? Kristin is van mening dat je jezelf moet behandelen zoals je een goede vriend zou behandelen als er dingen verkeerd lopen. Voel je compassie voor anderen en niet voor jezelf, dan beland je in een onnatuurlijke dynamiek tussen ‘geven en ontvangen’.
Aandachtig je gevoelens benaderen
Een ander en niet onbelangrijk onderdeel van zelfcompassie is dat je je gevoelens aanvaardt zoals ze zijn. Je gaat ze niet negeren, maar kwijnt ook niet weg in een slachtofferrol of zelfmedelijden. Verder is het onontbeerlijk om je gevoelens in evenwicht te houden door ze in een breder perspectief te plaatsen. Je leert als het ware om je gedachten en gevoelens op een correcte manier te observeren, zonder deze te onderdrukken of te negeren. Tot slot kunnen mensen geen zelfcompassie voelen als ze pijn negeren.
Een kleine kanttekening: zelfcompassie leidt er niet toe dat je alles zomaar moet accepteren en je grenzen niet moet aangeven. Bovendien houdt zelfcompassie ‘zelfzorg op lange termijn’ in.
Zelfcompassie op een rijtje
- Het vermogen om jezelf vriendelijkheid en zorg te geven.
- Je hebt begrip voor het feit dat ongemakken en tegenslagen menselijke ervaringen zijn.
- Het vermogen om vriendelijk aanwezig te zijn als er zich onplezierige situaties voordoen.
- Je observeert aandachtig je gevoelens en leeft in het ‘hier en nu’.
De voordelen van zelfcompassie
- Mensen met zelfcompassie ervaren minder vaak gevoelens van angst, depressie, irritatie, onzekerheid en stress.
- Mensen met zelfcompassie hebben minder de neiging om onplezierige situaties, ervaringen, gedachten en emoties te onderdrukken.
- Mensen met zelfcompassie ervaren meer geluk en optimisme.
- Mensen met zelfcompassie waarderen zichzelf en appreciëren de mooie kant van het leven.
- Mensen met zelfcompassie laten in sociale contacten zichzelf zien en ervaren meer verbondenheid doordat ze minder gefixeerd zijn op tekortkomingen.
- Het is algemeen gekend dat mensen met zelfcompassie een grotere vorm van emotionele intelligentie bezitten. Ze zijn beter in staat om emotioneel in balans te blijven als ze geconfronteerd worden met moeilijkheden.
