Doorheen de jaren hebben neurowetenschappers massaal onderzoek verricht naar het onvermogen van de narcist om zich empathisch op te stellen. Wat we wel kunnen vaststellen is dat de narcist (die zich niet empathisch kan opstellen) perfect in staat is om te doen alsof hij beschikt over empathie. Bovendien zijn narcisten zich wel degelijk bewust van hun narcistisch gedrag. Want ook al wordt zijn gedrag gestuurd door de persoonlijkheidsstoornis, het geeft hem geen vrije toegang om slachtoffers te beschadigen. In ‘hoe ziet een narcist de wereld’ ontleden we de narcistische belevingswereld.
Ik maak gebruik van de volgende afkorting:
NPS = narcistische persoonlijkheidsstoornis
In dit artikel pas ik ‘hem’ toe, niet in de persoonlijkheidsvorm maar naar de stoornis zelf. Wissel dit gerust af met ‘haar’, want ook vrouwen kunnen narcistisch zijn.
De narcist heeft altijd een keuze
Mensen die weinig of geen kennis hebben over de NPS, zijn geneigd om de narcist goed te praten. Wat hij kan er immers niets aan doen dat hij aan deze stoornis lijdt. Dit is gedeeltelijk waar. Een narcist heeft een afwijking in zijn hersenen, maar hij heeft altijd een keuze. We kunnen middels de stoornis zijn gedrag begrijpen, maar de aandoening mag geen excuus zijn om zijn vernietigend gedrag goed te keuren.
Dit blijkt uit het feit dat een narcist zich fantastisch kan gedragen wanneer het hem uitkomt en zich pas misdraagt als anderen het niet zien. Dit berekend gedrag valt niet onschuldig te noemen. Concreet betekent dit dat hij wel in staat is om zijn gedrag te sturen en te controleren wanneer het hem uitkomt.
Doorheen zijn leven heeft de narcist het empathisch gedrag van andereen goed kunnen observeren, zodat hij dit kan nabootsen. Dit maakt van narcisten buitengewone goede acteurs met een groot gebrek aan menslievendheid. Hij komt misschien sympathiek over, maar er is een wereld van verschil tussen ‘sympathie’ en ‘empathie’.
Sympathie en empathie
Doordat er tussen deze twee termen een dunne scheidingslijn is, worden ze vaak door elkaar gehaald. Zowel sympathie als empathie hebben betrekking op gevoelens. Sympathie heeft betrekking op de gevoelens die je ten opzichte van iemand hebt. Je kan meeleven met iemand. Je toont sympathie voor iemand.
Empathie is het vermogen om je letterlijk in te voelen in iemand anders. Dit zien we vaak terug bij mensen die hetzelfde hebben meegemaakt. Die gedeelde levenservaring zorgt voor empathische gevoelens. Met andere woorden: empathie reikt verder dan sympathie.
Iedereen kan zich sympathiek voordoen. Maar niet iedereen bezit empathische gevoelens. Empathie is voelen wanneer de ander triestig is. Je vrolijk voelen wanneer de ander zich vrolijk voelt. Empathische mensen leggen hun volledige aandacht bij de ander en voelen zich betrokken met als doel om als een spiegel te dienen. Een narcist bezit dit empathisch vermogen niet. Ervaar je emotionele of fysieke pijn, dan krijg je geen mededogen van hem.
Is een narcist kwaadaardig?
Vanuit een menselijk oogpunt kunnen we volmondig ‘ja’ zeggen. Vanuit het perspectief van de narcist ziet hij geen kwaad opzet in zijn gedrag. Voor hem is het nastreven van zijn eigen doelen het allerbelangrijkste. Er is geen ruimte voor de gevoelens van anderen.
Dit komt uit zijn gevoel van superioriteit. Hij denkt letterlijk dat hij meer rechten heeft dan anderen, hij vindt dat hij boven de sociale normen staat en hij vindt dat hij recht heeft op een voorkeursbehandeling. Kortom: zijn hoogste prioriteit bestaat enkel uit zichzelf te bedienen zodat zijn opgeblazen ego geen schade oploopt.
De keuze van de narcist
Narcistisch handelen is altijd de keuze van een narcist. Zijn handelen resoneert uit lafheid, angst en onzekerheid. Desondanks dat de narcist niets aan zijn onzekerheid kan doen, kiest hij ervoor om zich ten koste van anderen beter te voelen. Bij hem draait het om controle en macht. Anderzijds heeft de narcist de keuze om zich kwetsbaar op te stellen, zijn onzekerheid onder ogen te komen en het probleem aan te pakken. Dit zal hij nooit doen omdat hij dan de controle uit handen moet geven en dat kan voor een narcist absoluut niet.
Kan een narcist genezen?
In weinig gevallen kan een narcist in therapie gaan en levert dat misschien een aantal kleine veranderingen op. Wees je ervan bewust dat door therapie de narcist nog meer psychologische manipulatietechnieken zal leren. Hij zal leren wat gewenst gedrag is en dat uitspelen richting jou.
Een narcist kan enkel veranderen (niet genezen) als hij inziet dat de stoornis catastrofale gevolgen heeft voor zichzelf en de omgeving. Dit vraagt 200% commitment van de narcistische persoon. Bovendien moet de narcist verantwoordelijkheid nemen voor zijn gedrag en erkennen welke impact zijn daden hebben.
Niet onbelangrijk is om te weten dat narcisten geen hulp willen omdat zij zich superieur beschouwen. Maar wanneer hij merkt dat er een crisis aankomt zoals een relatiebreuk, een scheiding, enzovoort, dan zal hij bij jou de illusie opwekken dat hij meewerkt en in therapie zal gaan, maar houdt hij dit niet lang vol.
De meeste narcisten zijn niet in staat om naar zichzelf te kijken en hulp te accepteren. Wees je ervan bewust dat hulp zoeken voor de narcist een nutteloze zoektocht wordt.
Het gevaarlijk charisma
Het gevaarlijke en verwarrende is dat narcisten aan de buitenkant heel charmant lijken, vriendelijk en begripvol overkomen. Om die reden zijn mensen geneigd om dat mooi charisma blindelings te vertrouwen. Narcisten dragen een masker van perfectie waardoor je er pas achter komt wanneer het te laat is.
Zij weten als geen ander hoe ze hun slachtoffers moeten ophemelen. Want wees nu eerlijk: wie krijgt er nu niet graag complimentjes?
Hoe ziet een narcist de wereld? Let op deze signalen
- Een narcist is meester in het maken van een goede eerste indruk.
- Ontmoet je hem voor de eerste keer, dan is hij intelligent, ijdel en zelfverzekerd.
- Hij vermomt zijn ware aard door je vertrouwen te winnen.
- In het begin is hij een briljante acteur, verleider en charmeur.
- Wanneer je hem ontmoet, dan vind je hem uiterst interessant.
- Hij kent zichzelf kenmerken toe doe hij niet bezit.
- Door zijn vals charisma, verwerft hij een prominente plaats in je leven in.
- Omdat hij in zijn eigen fantasieën gelooft, komt hij geloofwaardig en echt over.
- De narcist zal je op een dwingende en dominante manier overtuigen van zijn waarheid.
Bestel hier het boek over narcisme: Uit de klauwen van een narcist
Specificaties
Binding : Paperback
Distributievorm : Boek (print, druk)
Formaat : 140mm x 210mm
Aantal pagina’s : 170
Uitgeverij : Fabio Vinago
ISBN : 9789464597615
Bestel dit boek bij:
Standaar boekhandel België >
Bookspot België >
Boekhandel Salvator België >
Bol.com België en Nederland >
Boekenbestellen Nederland >
Bookspot Nederland >
Bruna Nederland >
Libris Nederland >
Dit vind je wellicht ook interessant
Lees hier alles over narcisme
Narcisme – wat ik geleerd heb uit deze relatie
In de klauwen van een narcistische partner
Gaslighting en narcisme – De narcist ontmaskerd
Leven met een narcist – De impact van een narcistische relatie
