Jezelf ontpoppen tot een ware leugendetector en een leugenaar ontmaskeren? Dat kan! Wist je dat maar liefst 54% van de leugens verklapt wordt door de lichaamstaal van de persoon in kwestie? Non-verbale communicatie klinkt namelijk luider dan de woorden uit diens mond. De leugenaar verstopt zich achter een façade om zijn/haar ware ‘zelf’ te onderdrukken. Maar na het lezen van dit artikel kijk jij zonder problemen door die maskers heen.
Je zal níét liegen!
Bij mensen die beweren dat ze nooit liegen, verschijnt er sowieso een zwart kruis op hun voorhoofd, want volgens een wereldwijd wetenschappelijk onderzoek uit 2020 bezondigt iedereen zich wel eens aan een leugentje. Waarom liegen mensen? Vaak omdat ze een laag zelfbeeld hebben en bang zijn om gezichtsverlies te lijden.
Vanuit onze opvoeding leren we dat liegen not done is. Natuurlijk zit er geen gevaar in een leugentje om bestwil, bijvoorbeeld om iemand niet te kwetsen of om de vrede te bewaren. Het is best oké om te zeggen dat de batterij van je telefoon plat was, omdat je even geen zin had in het gezeur van je beste vriendin aan de andere kant van de lijn. Maar wanneer die leugentjes om bestwil steeds couranter worden en je ze dagelijks inzet om bepaalde doelen te bereiken, dan is er een probleem. Onwaarheden uit je mouw schudden wordt op die manier een routine, wat kan leiden tot pathologisch gedrag met een verslavende werking.
Kruip niet in mijn hoofd alstublieft
Mensen die voortdurend liegen bakenen een territorium af. Ze proberen hun omgeving te misleiden uit bescherming voor eventuele vernederingen. Onderliggend kan er zelfs sprake zijn van trauma’s, waardoor onwaarheden geassocieerd worden met een beschermingsmechanisme. Dit kan je vergelijken met een soort overlevingsstrategie. Mensen die in een onrealistische wereld leven kunnen behoorlijk last ondervinden van hun gedrag. Het is sterker dan hunzelf om niet te liegen. De drang is té groot. Niet zelden gaat dit gepaard met een innerlijke worsteling.
Liegen is een kwaal van deze eeuw: sociale media doet ons denken dat we sterk en positief moeten zijn. Toch is er een tegenbeweging zichtbaar: steeds meer celebrities komen openlijk uit voor hun paniekaanvallen en angsten. Ze tonen dat het leven, zelfs wanneer je in de spotlights staat, verre van altijd rozengeur en maneschijn is.
De pathologische leugenaar
Pathologisch liegen is een extreme vorm van liegen. Mensen die hiermee kampen leven voortdurend in een wereld van waar- en onwaarheden. Ze kennen vaak geen onderscheid meer tussen realiteit en fantasie. Schuldgevoel ontbreekt meestel. Pathologisch liegen kan een indicatie zijn van een narcistische, antisociale, borderline en theatrale persoonlijkheidsstoornis (cluster B). Deze patiënten hebben het onvermogen om de impuls tot liegen te onderdrukken. Soms zijn ze zich bewust van het feit dat ze de waarheid vervormen of verbergen. Soms gelooft een leugenaar zijn eigen leugens en denkt hij of zij dat hij/zij gewoon zijn/haar interpretatie van de werkelijkheid verkondigt. Dit verschijnsel wordt pseudologia phantastica genoemd. Een andere mogelijkheid is dat het liegen dient om gaten in het geheugen te dichten. In dat geval is eer sprake van confabulaties
Eerlijkheid duurt het langst
Herken jij je in het profiel dat hier wordt geschetst? Wil je vanaf nu het probleem graag aanpakken en de waarheid vooropstellen? Dan zal je eerst en vooral eerlijk moeten zijn met jezelf. Het is niet abnormaal dat oneerlijkheid gepaard gaat met schaamte. Niemand wordt graag met de neus op de feiten gedrukt, maar het is een feit dat alle leugens vroeg of laat aan de oppervlakte komen. Je kan leugens een tijdje in stand houden, maar er breekt sowieso een moment aan waarop je ontmaskerd wordt. Sta daarom even stil bij elke leugen die je verzint: zou het niet beter zijn om meteen de waarheid te vertellen? Vraag jezelf af hoe groot de schade kan zijn wanneer je gesprekspartner erachter komt dat je gelogen hebt.
Heb je tijdens een conversatie het gevoel dat je gesprekspartner niet eerlijk is? Let er dan op dat je leugens enkel kunt onthullen op basis van meerdere factoren. Ga pas over tot ontmaskering als je zeker bent dat de persoon die tegenover jou zit daadwerkelijk liegt.
Tips om een leugenaar te ontmaskeren
1 – De basishouding herkennen
Iedereen heeft een soort van natuurlijke houding, een zogenaamde basishouding. De houding van je partner ken je wellicht door en door. Je weet wanneer je partner zich vreemd of anders gedraagt. Om een leugenaar te ontmaskeren, is het belangrijk om de basishouding goed te observeren. Gedraagt de persoon zich ‘anders’ dan normaal?
2- Afwijkingen in de houding
Wanneer de persoon tegenover jou zit en je stelt een vraag, dan is het belangrijk dat je de reactie aandachtig observeert. Trekt hij/zij zijn/haar schouders op? Heeft de persoon de neiging om te slikken tijdens het verhaal? Merk je een roodkleuring van het gelaat? Alles wat buiten de normale basishouding valt kan erop wijzen dat iemand niet geheel de waarheid vertelt. Hou vooral het volgende in het oog:
- op elkaar geperste lippen
- uiten van nervositeit door te wiebelen met de voeten, moeite hebben met oogcontact of regelmatig slikken
- rood gezicht van zodra de betrokkene geconfronteerd wordt met zijn/haar leugens
3 – Micro-expressies van het gelaat
Micro-expressies zijn minimale uitdrukkingen van non-verbale communicatie die de waarheid in een vierde van een seconde kunnen prijsgeven. Het zijn bijna onzichtbare uitingen die een leugenaar prijsgeeft als hij of zij een fout maakt. De lichaamstaal verraadt de waarheid door een gedestabiliseerde houding. Ook minuscule bewegingen van lippen en wenkbrauwen vallen onder micro-expressies.
4 – Inhoud van het verhaal
Naast micro-expressies en afwijkingen in de houding kan je een leugenaar herkennen aan de inhoud van zijn/haar verhaal. De woordkeuze kan veel over iemand vertellen. Een bekend voorbeeld is een vraag beantwoorden met een andere vraag. De leugenaar ontwijkt de vraag en projecteert een wedervraag naar de gesprekspartner.
5 – Regelmatig aanpassen van de versie
Een techniek die leugenaars veel gebruiken is het veranderen van hun verhaal. Als je een goed geheugen hebt en je perfect de eerste versie kunt herinneren, dan ben je beslist in staat om een leugenaar te ontmaskeren!
Dit vind je wellicht ook interessant
De helende kracht van empathie en kwetsbaarheid
Zelfcompassie – Draag bij aan je welbevinden en geluk
De essentiële eigenschappen van zelfreflectie
Midlifecrisis – De weg naar spirituele groei
Stappenplan om een gelukkig leven te leiden
Je emoties beheersen met EFT – Inclusief stappenplan
Introspectie – De deur naar het verleden sluiten
